- instrumentum
- instrūmentum, i, n. [id.], an implement of any kind, a utensil, tool, instrument (class.).I.Lit.:2.
militare,
Caes. B. G. 6, 30:culinarum argentea,
Just. 38, 10, 4:crudelia jussae instrumenta necis,
Ov. M. 3, 698.—Esp., sing. collect., instruments, apparatus, material, stock, furniture (freq. and class.):II.instrumentum ac ornamenta villae,
Cic. Dom. 24, 62:orationes magna impensā magnoque instrumento tueri,
id. Verr. 2, 3, 21, § 53:belli instrumentum et apparatus,
id. Ac. 2, 1, 3: rusticum, Phaedr. 4, 4, 24; Val. Max. 4, 4, 6:hostium spolia, monumenta imperatorum, decora atque ornamenta fanorum, in instrumento atque in supellectile Verris nominabuntur,
Cic. Verr. 2, 4, 44, § 97; cf. Pall. 1, 43, 1:hibernorum,
Caes. B. C. 5, 31:bellicum,
Liv. 42, 53, 4:nauticum,
id. 30, 10, 3:venatorium,
Plin. Ep. 3, 19, 3:piscationis,
Paul. Sent. 3, 6, 41.—Esp., in law, the personalty, chattels, or stock of a farm, business, trade, etc.:fundo legato, neque instrumentum fundi... ad legatarium pertinet,
Paul. Sent. 3, 6, 34:instrumento cauponio legato, ea debentur, quae in cauponis usum parata sunt, velut vasa,
id. ib. 3, 6, 61:pistoris,
id. ib. §64: medici,
Dig. 33, 7, 18, § 10; cf.:in fanis alia vasorum sunt et sacrae supellectilis, alia ornamentorum, quae vasorum sunt instrumenti instar habent, quibus sacrificia conficiuntur,
apparatus, Macr. S. 3, 11, 5. —Trop.A.Of writings, an instrument, document, record:B.opus est intueri omne litis instrumentum,
Quint. 12, 8, 12:aerearum tabularum tria milia... instrumentum imperii pulcherrimum ac vetustissimum,
Suet. Vesp. 8:publici instrumenti auctoritas,
id. Calig. 8:emtionis,
Dig. 24, 1, 58:si scriptum fuerit instrumento, promisisse aliquem,
Paul. Sent. 5, 7, 2:instrumentorum obligatio desideratur,
id. ib. 2, 17, 13. —Store, provision, supply, means, assistance, furtherance, etc.:C.oratoris,
provision, supply, Cic. de Or. 1, 36, 165:causarum,
id. ib. 2, 34, 146.— Absol.:quid viatici, quid instrumenti satis sit,
i. e. for a journey, Cic. Att. 12, 32, 2:instrumenta ad obtinendam sapientiam,
means, id. Leg. 1, 22, 59:virtutis,
id. Cat. 2, 5, 9:naturae,
id. Brut. 77, 268:graviorum artium,
id. ib. 97:dicendi,
Quint. 12, 11, 24:ciborum,
i. e. organs of digestion, Plin. 7, 50, 51, § 168.—Ornament, embellishment:felices ornent haec instrumenta libellos,
Ov. Tr. 1, 1, 9:anilia,
apparel, dress, id. M. 14, 766; Suet. Aug. 73.
Lewis & Short Latin Dictionary, 1879. - Revised, Enlarged, and in Great Part Rewritten. Charlton T. Lewis, Ph.D. and Charles Short. 2011.